حاملگی خارج از رحم
حاملگی خارج از رحم و غیرطبیعی می‌تواند برای خانم‌ها بسیار خطرناک باشد؛ در روند طبیعی بارداری، تخمک بارور شده از طریق لوله فالوپ به رحم منتقل می‌شود و در آن جا رشد و نمو پیدا می‌کند، اما گاهی ممکن است برخی از خانم‌ها بارداری غیرطبیعی را تجربه کنند.
در واقع به این صورت که تخمک بارور شده در هر قسمتی (دهانه رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان و…) غیر از رحم رشد می‌کند. در بیشتر بارداری‌های خارج از رحمی، تخمک بارور شده در لوله‌های فالوپ مشاهده شده است. در ادامه توضیحات بیشتری در این خصوص در اختیار شما قرار خواهیم داد.
چه عواملی می‌تواند در حاملگی خارج از رحم مؤثر باشد؟
این نوع بارداری غیرطبیعی می‌تواند برای خانم‌ها خطرآفرین باشد، زیرا تخمکِ در حال رشد، فضای کافی مانند رحم را ندارد که این امر منجر به مشکلات زیادی خواهد شد. علت بارداری خارج از رحم به‌طور دقیق مشخص نیست، اما برخی از عوامل می‌تواند در ایجاد چنین بارداری بسیار مؤثر باشد که به شرح زیر است:
- التهاب و زخم در لوله‌های فالوپ به‌دلیل برخی از بیماری‌ها یا عمل جراحی انجام شده در این ناحیه
• مشکلات هورمونی
• نقص مادرزادی
• ناهنجاری‌های ژنتیکی
• وجود برخی از بیماری‌ها که منجر به تغییر شکل لوله‌های فالوپ و دیگر اندام‌های تولید مثل در خانم‌ها می‌شود.
در حالت کلی می‌بایست وضعیت جسمانی توسط متخصص زنان بررسی شود تا به‌طور دقیق علت بارداری خارج از رحم بررسی شود.
چه افرادی بیشتر در معرض حاملگی خارج از رحم هستند؟
همه خانم‌ها ممکن است این نوع از بارداری را تجربه کنند، اما برخی از افراد بیش از سایرین در معرض خطر چنین بارداری قرار دارند که به شرح زیر است:
سن مادر (خانم‌های بالای ۳۵ سال)
• تجربه انجام جراحی‌هایی در ناحیه لگن، شکم
• ستجربه سقط‌های متعدد
• سابقه داشتن بیماری التهابی در لگن (PID)
• سابقه آندومتریوز
• بستن لوله رحم یا استفاده از IUD
• استفاده از داروهای باروری برای بارداری
• سیگار کشیدن
• سابقه داشتن حاملگی خارج از رحم
• سابقه داشتن بیماری‌های مقاربتی (STD) مانند سوزاک یا کلامیدیا
اگر خانم‌ها با هریک از عوامل ذکر شده مواجه هستند، باید قبل از بارداری با پزشک متخصص زنان در میان بگذارند تا خطرات ناشی از حاملگی خارج از رحم در آنها کاهش یابد.
آشنایی با علائم بارداری خارج رحمی
علائم مختلفی برای این نوع بارداری غیرطبیعی در خانم‌ها وجود دارد که شایع‌ترین آنها حالت تهوع و احساس درد در سینه است. علائم دیگر بارداری خارج از رحم شامل موارد زیر است:
- درد شدید در شکم، لگن، شانه و گردن
- احساس درد در یک طرف از شکم
- لکه بینی یا خونریزی از واژن (کم یا زیاد)
- سرگیجه و ضعف
- فشار در روده
اگر باردارید و هریک از علائم ذکر شده را در خود احساس کردید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا معاینات لازم برای شما انجام گیرد.
تشخیص حاملگی خارج از رحم توسط پزشک چگونه انجام می‌شود؟
اگر با توجه به اطلاعاتی که در اختیار شما گذاشته‌ایم، فکر می‌کنید که یک بارداری خارج از رحمی دارید باید فورا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا می‌تواند خطرات زیادی برای شما به‌همراه داشته باشد.
معاینه و تشخیص این نوع بارداری غیرطبیعی را نمی‌توان با معاینه فیزیکی تشخیص داد. در واقع باید تشخیص به‌صورت دقیق و حرفه‌ای‌تر انجام گیرد. سونوگرافی ترانس واژینال یکی از مواردی است که برای تشخیص این بارداری انجام می‌شود.
در واقع با استفاده از این سونوگرافی، پزشک شما متوجه خواهد شد که حاملگی شما خارج از رحم است یا خیر. آزمایش خون راهکار دیگری‌ست که می‌توان برای اندازه‌گیری HCG و پروژسترون در خون استفاده کرد.
این هورمون‌های نام برده شده در طی بارداری در بدن ایجاد می‌شود و در واقع با مشاهده میزان آنها می‌توان متوجه این نوع بارداری غیرطبیعی در خانم‌ها شد. اگر سطح این هورمون‌ها در بدن کاهش یابد یا در مدتی ثابت بماند و همچنین در سونوگرافی هیچ کیسه آبی در رحم مشاهده نشود، می‌توان بارداری خارج از رحم را تشخیص داد.
اگر علائمی شدید مانند خونریزی و دردهای شدید وجود دشته باشد باید هرچه سریع‌تر عمل جراحی برای بیمار انجام شود، زیرا ممکن است لوله فالوپ پاره شده باشد و باعث خونریزی داخلی شود.
چه درمانی برای بارداری خارج رحمی در نظر گرفته شده است؟
این بارداری قطعا برای خانم‌ها بی‌خطر نیست و همچنین جنین در هر جایی غیر از رحم، رشد و نمو خوبی نخواهد داشت. به همین جهت باید فورا بنا به دستور و صلاحدید پزشک متخصص، ختم بارداری برای مادر صورت گیرد.
درمانی‌هایی که برای این نوع بارداری در نظر گرفته شده، بسته به عوامل مختلفی مانند پیشرفت تخمک و محل بارداری می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه تمامی درمان‌های در نظر گرفته شده برای این بارداری را برای شما ذکر خواهیم کرد:
با استفاده از دارو
پزشک متخصص زنان ممکن است بسته به شرایط بیمار، داروهایی را تجویز کند که باعث جلوگیری از ترکیدن لوله فالوپ و دیگر قسمت‌هایی که بارداری رخ داده است، شود. دارویی که اغلب برای بیماران تجویز می‌شود، متوترکسات نام دارد.
در واقع این دارو مانع رشد و تقسیم سلولی می‌شود. ممکن است علاوه بر مصرف این دارو، نوع تزریقی آن برای بیمار تجویز شود. بیماران برای آنکه مطمئن شوند مصرف این دارو تأثیرات مثبتی برای آنها دارد، باید به‌طور منظم آزمایش خون را انجام دهند.
در صورتی که این دارو برای آنها مؤثر باشد علائمی مانند سقط جنین ایجاد می‌شود که این علائم عبارتند از:
- گرفتگی
• خونریزی
• خارج شدن یک توده یا بافت
چنانچه درمان با استفاده از دارو باعث مشاهده چنین علائمی درخانم‌ها شود، در اغلب مواقع نیازی به انجام جراحی نخواهد بود. اگر درمان به این صورت انجام گیرد عارضه‌های خطرناک مانند آسیب به لوله‌های فالوپ را برای بیمار به‌همراه نخواهد داشت.
اما این نکته را به یاد داشته باشید که پس از مصرف این دارو نباید تا چندین ماه اقدام به بارداری کنید.
انجام عمل جراحی
بسیاری از جراحان پیشنهاد می‌کنند که با استفاده از عمل جراحی (لاپاراتومی) جنین خارج شود و همچنین صدمات وارد شده به لوله فالوپ بیمار ترمیم شود و درمان انجام گیرد. پزشک در قسمتی که برش زده شده یک دوربین کوچکی را وارد می‌کند تا به روند ترمیم در جراحی به‌خوبی آگاه باشد.
سپس پزشک جنین را خارج می‌کند و هرگونه آسیبی که به لوله فالوپ یا دیگر قسمت‌های اندام تولیدمثل خانم وارد شده باشد، درمان یا ترمیم خواهد شد. در مواردی که لوله فالوپ بسیار آسیب‌دیده باشد، مجبور به خارج کردن آن هستند.
مراقبت در منزل
پس از آنکه پزشک درمان را برای بیمار خود انجام دهد، به او توصیه‌هایی در خصوص مراقبت‌هایی در منزل گوشزد می‌کند. پس از عمل باید مراقب باشید که برشی که در حین عمل زده شده را تمیز نگهدارید تا به‌طور کامل بهبود یابد.
به‌صورت روزانه قسمتی که برش زده شده را بررسی کنید تا دچار عفونت در آن ناحیه نشوید. عفونت می‌تواند علائمی نظیر موارد زیر را به‌همراه داشته باشد:
- خونریزی بدون توقف
- خونریزی بیش از حد
- احساس بوی ناخوشایند در قسمت برش زده شده
- احساس گرما در هنگام لمس
- قرمزی
- تورم
پس از عمل ممکن است خونریزی کمی از واژن داشته باشید و ممکن است این روند تا ۶ هفته پس از عمل ادامه داشته باشد. به همین جهت باید به برخی از نکات دراین‌باره توجه کنید:
- وسیله‌های سنگین بلند نکنید.
- جهت جلوگیری از یبوست باید مایعات زیادی مصرف کنید.
- تا مدتی نباید رابطه جنسی داشته باشید و از استفاده از پدهای بهداشتی یا گاز استریل خودداری کنید.
- در هفته اول به‌طور کامل استراحت کنید و سپس از هفته دوم کم‌کم فعالیت‌های خود را از سر بگیرید.
چنانچه پس از عمل درد زیادی را احساس کردید یا احساس می‌کنید روندی غیرعادی در شما رخ داده است باید با پزشک خود درمیان بگذارید.
مصرف قرص متوترکسات چه عارضه‌هایی دارد؟
مصرف این قرص می‌تواند عوارضی برای مصرف کنندگان داشته باشد. بیشتر خانم‌ها احساس درد در شکم و خونریزی از واژن و لکه بینی را گزارش داده‌اند. عوارض جانبی دیگری که در مصرف این دارو در افراد مشاهده شده شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- اسهال
در هر صورت باید دارو تا پایان درمان استفاده کنید؛ چراکه خطر احتمال پارگی لوله فالوپ تا انتهای درمان شما برطرف نخواهد شد.
هنگام مصرف داروی متوترکسات باید از چه اقداماتی جلوگیری کرد؟
در هنگام استفاده از این دارو باید از برخی موارد خودداری کنید:
- انجام فعالیت‌های سنگین
- رابطه جنسی
- مصرف الکل
- داروهای مسکن و ضدالتهابی مانند ایبوپروفن
- قرار گرفتن در معرض آفتاب به‌صورت طولانی مدت؛ چراکه می‌تواند باعث ایجاد حساسیت شود.
در چه مواقعی عمل جراحی انجام می‌شود؟
همانطور که گفته شد یکی از درمان‌هایی که برای این مشکل در نظر گرفته شده، انجام عمل جراحی است. اگر حاملگی خارج از رحمی منجر به پارگی لوله فالوپ شده باشد، در این مواقع جراحی اورژانسی برای بیمار انجام خواهد شد.
اما گاهی ممکن است پزشک حتی هنگامی که لوله فالوپ پاره نشده باشد، این عمل را برای بیمار انجام دهد. به‌طور کلی ممکن است در طی این عملی که برای خانم باردار انجام می‌شود یک یا دو لوله فالوپ برداشته شود.
آیا راهی برای جلوگیری از رخ داد این نوع بارداری غیرطبیعی وجود دارد؟
امکان پیشگیری و پیش‌بینی بارداری خارج از رحم وجود ندارد، اما ممکن است با رعایت برخی از نکات بهداشتی احتمال ایجاد آن کاهش یابد.
اگر نگران این مسئله هستید باید توسط پزشک به‌صورت منظم معاینه شوید و غربالگری‌های STD را انجام دهید. همچنین ترک سیگار در افراد سیگاری در پیشگیری از این مسئله بی‌تاثیر نخواهد بود.
آیا احتمال بارداری موفق در افرادی که دچار بارداری خارج از رحم شده باشد، وجود خواهد داشت؟
موفقیت بارداری طبیعی در آینده بستگی به آن دارد که میزان آسیب به چه اندازه بوده است. آیا بارداری خارج از رحم باعث آسیب به رحم شده است یا خیر؟ اگر به هر دو لوله فالوپ آسیبی وارد نشده یا حتی یکی از آنها باقی مانده باشد، امکان بارداری موفق یعنی احتمال ایجاد تخمک بارور شده وجود خواهد داشت.
به‌طور کلی اگر در بارداری گذشته خود صدمات جدی بر شما وارد شده است، احتمال شانس بارداری موفق در شما کاهش خواهد یافت. ممکن است در طی جراحی که انجام داده‌اید صدماتی به فالوپ وارد شده باشد یا اینکه لوله‌های فالوپ خارج شده باشد.
در صورت چنین اتفاقاتی باید با پزشک مشورت کنید که چگونه می‌توانید بارداری طبیعی و بدون مشکلی را تجربه کنید. برخی در این مواقع با کاشت یک تخمک بارور شده در رحم، بارداری مجدد و بدون مشکلی را تجربه خواهند کرد. پزشک متخصص در این زمینه شما را کاملا راهنمایی خواهد کرد.
کلام آخر
حاملگی خارج از رحم به عنوان یک بارداری غیرطبیعی تلقی می‌شود، تا به امروز علت دقیقی از بروز چنین بارداری غیرطبیعی گزارش نشده است، اما عوامل متعددی می‌تواند در ایجاد آن نقشی مهمی داشته باشد.
هنگام بروز چنین بارداری غیرطبیعی، پزشک فورا درمان را آغاز می‌کند تا از خطرات احتمالی بارداری برای مادر جلوگیری کند، اگر بارداری تا حد زیاد پیشرفت نکرده باشد از دارویی به نام متروترکسات برای بیمار تجویز خواهد شد.
در طی این درمان باید در انجام برخی از نکات به‌خوبی دقت داشته باشد تا درمان، تأثیر مثبتی بر مادر بگذارد. چنانچه پزشک لازم بداند عمل جراحی را نیز برای این افراد انجام می‌دهد. در هر صورت هر درمانی که برای بیمار انتخاب شود احتمال بارداری موفق در آینده وجود خواهد داشت.
حتی در خانم‌هایی که طی عمل جراحی لوله‌های فالوپ آنها برداشته می‌شود با انجام برخی از اقدامات، بارداری موفقی را تجربه خواهند کرد، اما باید دقت داشته باشند که نباید بلافاصله پس از درمان خود اقدام به بارداری کنند؛ چراکه ممکن است برای مادر و جنین خطرساز شود.
این بیماران دراین‌باره باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنند تا برای اقدام به بارداری راهنمایی‌های لازم را گوشزد کند.
سونوگرافی قلب جنین:
یک سونوگرافی دقیق برای شناسایی و تشخیص تخصصی بیماری‌های قلبی قبل از زایمان انجام می‌شود؛متخصص سونوگرافی با هدف بررسی عملکرد دقیق تر، قلب جنین را مورد آنالیز قرار می‌دهد.
سونوگرافی اکوی قلب جنین چیست؟
سونوگرافی اکو قلب جنین؛ از 18w الی 24wبارداری برای کاهش دادن ریسک بروز مشکلات قلبی در حین تولد نوزاد انجام می‌شود؛ اگر پزشک در معاینات روتین بارداری و سونوگرافی‌ها مشکلی را مشاهده کند، معمولاً برای بررسی دقیق‌تر عملکرد قلب جنین، سونو اکو قلب جنین را تجویز می‌کند؛ اکوکاردیوگرافی جنین مزایای بسیار زیادی دارد با استفاده از این روش می‌توان در صورت سالم بودن قلب جنین نگرانی‌هایی که در رابطه با ناهنجاری‌های قلبی جنین می‌باشد را از بین برد .
از هر ۱۰۰ نوزاد، یک نفر با بیماری مادرزادی اختلال قلب به دنیا می آید و طبق پژوهش های به عمل آمده این مشکل یکی از رایج ترین مشکلات در تولد نوزادان به شمار می رود. کمی نگرانی پس از ارجاع شما به متخصص اکوی قلب جنین طبیعی است اما نباید نگران باشید، زیرا حتی درصورتی‌که سونوگرافی قلب جنین، نشان‌دهندۀ وجود مشکل کوچکی در قلب جنین باشد، در اغلب موارد، این مشکل تأثیری در سلامت فرزند شما در آینده نخواهد داشت و اگر هنگام انجام اکو جنین ، تشخیص داده شود که جنین مبتلا به بیماری سخت قلبی و غیرقابل درمان است می‌توان با تجویز پزشک و از طریق قانونی به بارداری خاتمه داد .
هدف اصلی اکو قلب جنین بررسی ساختار قلب با هدف بررسی مشکلات قلبی و غیر نرمال بودن قلب، ریتم آن و کارکرد کلی مورد آنالیز قرار می گیرند. تنها سونوگرافیست‌های ماهری که گواهینامه انجام این سونوگرافی را دارند، از عهده انجام دادنش برمی‌آیند. رخ دادن کوچکترین خطایی در انجام این سونوگرافی می‌تواند مادران و متخصصان را گمراه کند.
چرا باید سونوگرافی اکو قلب جنین را انجام داد؟
سونوگرافی اکو قلب جنین، بنا به تشخیص پزشک معالج و معمولا برای تشخیص یا درمان موارد زیر درخواست می شود:
- در صورت وجود هر نوع سابقۀ مشکلات مادرزادی قلبی در شما یا سایر فرزندان شما
- اگر تاریخچه خانوادگی در مشکلات وبیماری های قلبی یا فشار خون بالا داشته باشید
- اگر مشخص شده باشد که جنین مشکل قلبی و یا آریتمی جنینی دارد
- اگر جنین دارای مشکلات خاص نظیر بیماری های مغزی یا کلیوی باشد.
- در صورت مشاهدۀ مشکل در سونوگرافی NT
- در صورت داشتن آمینوسنتز غیر نرمال
- در صورت وجود برخی مشکلات پزشکی از جمله دیابت، سرخچه و …
- در صورت استفاده از برخی داروهای خاص آکنه یا تشنج و ..
- در صورت استفاده از الکل و یا مواد مخدر
سونوگرافی بررسی قلب جنین و حاملگی خارج رحمی
دکتر شهرزاد شعبانی نیا
👩⚕️جراح و متخصص زنان و زایمان و زیبایی زنان
🔰دارای بوردتخصصی
🔰لابياپلاستی/وایتینگ
جهت کسب اطلاعات تماس (آدرس مطب، شماره تماس و …) لطفا کلیک کنید.
بدون دیدگاه