عفونت ادراری (UTI) چیست؟
اگر تا به حال دستشویی رفتن مکرر همراه با درد و سوزش ادرار را تجربه کرده اید، احتمالاً شما مبتلا به عفونت دستگاه ادراری (UTI) هستید.
عفونت ادراری یکی از شایع ترین نوع عفونت ها می باشد که به سبب آن سالانه بیش از ۱۰ میلیون نفر به مراکز درمانی مراجعه می کنند. تقریباً ۴۰% از خانم ها، گاهی اوقات دچار عفونت ادراری می شوند و شایع ترین نوع عفونت در خانم ها می باشد.
عفونت دستگاه ادراری (UTI) می تواند هر جایی از دستگاه ادراری روی دهد، که شامل کلیه ها (عضوی از بدن که خون را برای تولید ادرار ، تصفیه می کند)، حالب یا میزنای (لوله هایی که ادرار را از هر دو کلیه به مثانه می فرستند) ، مثانه (ادرار را ذخیره می کند)، و پیشابراه یا مجرای ادرار (لوله ای که ادرار از از مثانه به خارج از بدن تخلیه می کند) می باشد.
اکثر عفونت های دستگاه ادراری در مثانه و مجرای ادرار (پیشابراه) رخ می دهند. علائم رایج شامل نیاز مکرر به ادرار، سوزش در هنگام ادرار کردن و درد در ناحیه پایین شکم می باشد.
انواع مختلفی از عفونت های دستگاه ادراری بر اساس محل باکتری وجود دارد. عفونت دستگاه ادراری تحتانی در زمانی رخ می دهد که باکتری وارد مجرای ادرار شده و در مثانه رسوب کرده است. به این حالت التهاب مثانه می گویند.
عفونت هایی که از مثانه عبور می کنند و به کلیه ها می رسند، پیلونفریت نامیده می شوند.
علائم عفونت ادراری در زنان
علائم عفونت دستگاه ادراری شامل موارد زیر می شود:
- درد یا سوزش به هنگام ادرار کردن
- نیاز مکرر یا فوری به ادرار کردن
- دفع مقدار ادرار کم
- وجود خون در ادرار یا ادرار صورتی رنگ
- ادراری که تیره و مات به نظر برسد
- ادرار با بوی شدید
- درد ، گرفتگی در عضلات لگن یا در ناحیه استخوان شرمگاهی ، به ویژه در خانم ها
عفونت دستگاه ادراری که کلیه را درگیر می کند (پیلونفریت)، ممکن است با علائمی همچون تب، لرز، درد پشت یا پهلو و تهوع یا استفراغ همراه باشد.
بیماران مسن تر ممکن است علائمی غیر طبیعی همچون تغییر وضعیت روحی، رخوت و ضعف داشته باشند.
عفونت لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج تخلیه می کند، اورتریت یا التهاب مجرای ادرار شناخته شده است. التهاب مجرای ادرار می تواند شامل سوزش ادرار و ترشحات باشد.
التهاب مجرای ادراری اغلب ناشی از عفونت مقاربتی می باشد و ممکن است به آنتی بیوتیکی متفاوت از آنتی بیوتیک های درمان عفونت دستگاه ادراری، نیاز باشد.
تشخیص عفونت ادراری در زنان
انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت ادراری در زنان مورد استفاده قرار می گیرند. درمان های متفاوتی در نواحی مختلف کشور براساس الگوهای منطقه ای مقاومت در برابر آنتی بیوتیک توصیه می شوند.
اکثر بیماران مبتلا به عفونت دستگاه ادراری ساده، بدون هیچ گونه آزمایش تشخیص خاصی، درمان را شروع می کنند. گرچه، تجزیه و تحلیل ادرار با گرفتن نمونه ی ادرار انجام می شود.
در تجزیه و تحلیل ادرار، اجزای شیمیایی ادرار تعیین شده اند، و پزشک ممکن است به رنگ ادرار و شفافیت آن نگاه کند و نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی کند.
ممکن است به کشت ادرار نیز نیاز باشد، اما همیشه برای آغاز درمان نیازی به آن نیست. کشت ادرار می تواند باکتری های خاصی که باعث عفونت ادراری در موارد پیچیده تر می شوند، را تعریف کند.
علائمی همچون سوزش و خارش به هنگام ادرار، معمولاً یک روز پس از آغاز درمان، از بین می روند. حتماً دوره ی کامل مصرف دارو را به اتمام برسانید. اگر علائم هنوز پس از دو تا سه روز، وجود داشته باشند، با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت ادامه ی عفونت دستگاه ادراری، به آزمایشات تشخیصی گسترده یا تصویر برداری با اشعه ی ایکس ممکن است نیاز باشد.
هفت روش برای درمان عفونت ادراری
برای درمان عفونت ادراری بدون آنتی بیوتیک، افراد می توانند درمان های خانگی زیر را انجام دهند:
هیدراته بمانید
نوشیدن منظم آب ممکن است به درمان عفونت ادراری کمک کند. نوشیدن آب کافی یکی از ساده ترین راه ها برای کمک به پیشگیری و درمان عفونت های ادراری است.
آب در حالی که مواد مغذی حیاتی و الکترولیت ها را حفظ می کند، به اندام های دستگاه ادراری کمک می کند تا زباله های بدن را به طور موثر حذف کند.
هیدراته شدن نیز باعث رقیق شدن ادرار و سرعت حرکت آن در سیستم می شود و دسترسی به باکتری ها را به سلول هایی که اندام های ادراری را پوشانده و ایجاد عفونت می کند، دشوار می کند.
هیچ توصیه مشخصی برای میزان مصرف روزانه افراد وجود ندارد، زیرا آب مورد نیاز هر فرد متفاوت است. هر چند به طور متوسط، مردم باید حداقل شش تا هشت لیوان آب در هر روز بنوشند.
ادرار خود را نگه ندارید
تکرر ادرار باعث فشار بر باکتری های دستگاه ادراری می شود که می تواند به پاکسازی آنها کمک کند. همچنین مدت زمان قرار گرفتن باکتری در ادرار در معرض سلولهای دستگاه ادراری را کاهش می دهد و خطر اتصال و ایجاد عفونت را کاهش می دهد.
همیشه هنگام تحریک برای کمک به پیشگیری و درمان عفونت ادراری در اسرع وقت ادرار کنید.
آب قره قروت بنوشید
آب قره قروت یکی از بهترین درمان های طبیعی برای عفونت های ادراری است. مردم همچنین به طور سنتی از آن برای کمک به پاکسازی عفونت های عمومی و تسریع در زمان بهبودی زخم استفاده می کنند.
مطالعات در مورد تأثیر آب زغال اخته برای عفونت ادراری نتایج متفاوتی داشته است. براساس یک منبع معتبر، آب قره قروت حاوی ترکیباتی است که ممکن است از اتصال سلولهای E. coli به سلولهای دستگاه ادراری جلوگیری کند.
آب قره قروت همچنین حاوی آنتی اکسیدان ها از جمله پلی فنول است که دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی است.
هیچ دستورالعمل مشخصی برای نوشیدن آب قره قروت برای درمان عفونت ادراری وجود ندارد، اما یک توصیه معمول این است که روزانه حدود ۴۰۰ میلی لیتر (میلی لیتر) حداقل ۲۵ درصد آب قره قروت را برای درمان عفونت ادراری بنوشید.
از پروبیوتیک استفاده کنید
باکتری های مفید، معروف به پروبیوتیک، می توانند دستگاه ادراری را سالم و عاری از باکتری های مضر نگه دارند.
به طور خاص، گروهی از پروبیوتیک ها به نام لاکتوباسیل ممکن است در درمان عفونت ادراری کمک کنند.
جلوگیری از اتصال باکتریهای مضر به سلولهای دستگاه ادراری
تولید پراکسید هیدروژن در ادرار، که یک ضد باکتری قوی است
کاهش pH ادرار، شرایط مطلبوب را برای باکتریها کمتر می کند
ویتامین C کافی دریافت کنید
ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
ویتامین C همچنین با نیتراتهای موجود در ادرار واکنش داده و اکسیدهای نیتروژن ایجاد می کند که می تواند باکتری ها را از بین ببرد. این می تواند pH ادرار را کاهش دهد و احتمال زنده ماندن باکتری را کمتر می کند.
همانند آب زغال اخته، هزاران سال است که مردم از ویتامین C به اشکال مختلف برای درمان عفونت ادراری استفاده می کنند. طبق تحقیقات افزایش مصرف ویتامین C می تواند از عفونت ادراری جلوگیری یا به درمان عفونت ادراری کمک کند.
طبق تحقیقات، مصرف مکمل های دیگر در کنار ویتامین C ممکن است مزایای آن را به حداکثر برساند.
در مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ ، ۳۸ زن با عفونت ادراری مکرر ، ویتامین C ، پروبیوتیک و قره قروت را سه بار در روز به مدت ۲۰ روز مصرف کردند و سپس به مدت ۱۰ روز متوقف شدند. این چرخه به مدت ۳ ماه تکرار شد. محققان نتیجه گرفتند که این روش یک روش درمانی ایمن و موثر برای عفونت های ادراری می باشد.
پاک کردن اندام تناسلی
بسیاری از موارد عفونت ادراری در هنگام دسترسی باکتری های راست روده یا مدفوع به مجرای ادرار، کانال کوچکی که اجازه می دهد ادرار از بدن خارج شود، ایجاد می شود.
هنگامی که باکتری ها در مجرای ادرار قرار گرفتند، می توانند به سایر اندام های دستگاه ادراری برسند و در آنجا منجر به عفونت شوند.
پس از ادرار کردن، به روشی پاک کنید که از تماس باکتری ها با دستگاه تناسلی جلوگیری کند. برای پاک کردن اندام تناسلی و مقعد از تکه های جداگانه دستمال توالت استفاده کنید.
بهداشت جنسی را رعایت کنید
مقاربت جنسی باکتریها و سایر میکروب ها را از خارج بدن به دستگاه ادرار وارد می کند. رعایت بهداشت جنسی می تواند به کاهش تعداد باکتریهایی که افراد می توانند در هنگام مقاربت و سایر اعمال جنسی منتقل کنند، کمک کند.
نمونه هایی از بهداشت جنسی مناسب عبارتند از:
- ادرار کردن قبل و بلافاصله بعد از رابطه جنسی
- استفاده از روش های پیشگیری از بارداری
بهترین آنتی بیوتیک برای درمان عفونت ادراری
موارد زیر آنتی بیوتیک های رایج برای درمان عفونت دستگاه ادراری (سیستیت حاد) می باشند:
- نیتروفورانتوئین ( Furdantin, Macrobid , Macrodantin)
- فسفومایسین (مونورول)
- سولفامتوکسازول – تریمتوپریم (Bactrim Ds ، Septra Ds و غیره)
پزشک، براساس سابقه بیماری شما، نوع عفونت دستگاه ادراری، الگوی مقاومت موضعی و ملاحظات هزینه، آنتی بیوتیک را برای شما تجویز می کند. اولین انتخاب ها معمولاً از نیتروفورانتوئین، فسفومایسین و سولفامتوکسازول- تریمتوپریم می باشند.
در صورتی که نتوان از انتخاب های اول استفاده کرد، آموکسی سیلین/کلاولانات (آگمنتین) و سفالوسپورین ها (به عنوان مثال سفپودوکسیم ، سفدینیر یا سفالور) گزینه های مناسبی می باشند.
طول درمان برای سیستیت ممکن است از یک دوز دارو تا یک دوره مصرف دارو در ۵ تا ۷ روز باشد.
عفونت های کلیه ممکن است بسته به شدت عفونت، به درمان با تزریق، بستری شدن و نیز دوره طولانی تر مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
گاهی اوقات، عفونت ادراری در زنان ممکن است محدود به خود فرد باشد، به این معنی که بدن می تواند بدون مصرف آنتی بیوتیک با عفونت مبارزه کند؛ گرچه، اکثر عفونت های دستگاه ادراری ساده را می توان به سرعت با دوره درمانی کوتاهی توسط آنتی بیوتیک های خوراکی درمان کرد.
هرگز از آنتی بیوتیکی که برای شخص دیگری تجویز شده، استفاده نکنید. در مردان با علائمی که نشان دهنده ی عفونت دستگاه ادراری پیچیده نمی باشد، درمان همانند خانم ها می باشد.
مردانی با عفونت ادراری پیچیده و/یا بدون علائم پروستاتیت را می توان به مدت ۷ روز با فلوئوروکینولون (سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین) درمان کرد. هنگامی که کشت ادرار در دسترس باشد، درمان راحت تر می شود.
آیا کینولون ها بی خطر هستند؟
فلوئوروکینولون ها مانند سیپروفلوکساسین (سیپرو) و لووفلوکساسین (لوواکین) به طور رایج برای نوع ساده عفونت ادراری در زنان مصرف می شوند؛ گرچه، توصیه های ایمنی FDA پیشنهاد می دهد که این دسته از داروها باید برای عفونت های جدی تر استفاده شوند و تنها در صورتی باید استفاده شوند که آنتی بیوتیک های مناسب دیگر در دسترس نباشند.
بررسی ایمنی توسط FDA نشان داد که فلوروکینولون های تزریقی و خوراکی (که کینولون ها نیز نامیده می شوند) با عوارض جانبی جدی و ناتوان کننده ی تاندون ها، عضلات، مفاصل، عصب ها و سیستم عصبی مرکزی همراه می باشد.
این عوارض جانبی، چند هفته پس از مصرف رخ می دهند و ممکن است به طور بالقوه دائمی باشند.
بیماران باید در مورد استفاده از فلوروکینولون ها و عوارض جانبی آنها با پزشک خود صحبت کنند.
با این وجود فلوروکینولون های خوراکی ممکن است برای عفونت های پیچیده تر (مانند پیلونفریت و عفونت ادراری در مردان مبتلا به پروستات) مناسب باشند.
برای درمان سرپایی پیلونفریت ساده، کینولون های زیر می توانند مناسب باشند. براساس الگوهای مقاومت ( > 10%)، یک دوز اولیه ی داروی ضد میکروبی پارنترال با اثر طولانی مدت، همچون سفتریاکسون یا یک دوز ۲۴ ساعته ی آمینوگلیکوزید، ممکن است مورد نیاز باشد.
- سیپروفلوکساسین (سیپرو، سیپرو XR)
- لووفلوکساسین (لواکوئین)
بیماران باید از به روز ترین هشدارهای FDA در مورد استفاده از آنتی بیوتیک های فلوروکینولون آگاه شوند.
تذکر: این دارو ها فقط باید توسط پزشک تجویز شود و این مقاله صرفا جهت آشنایی می باشد و مسئولیتی را بر عهده نمی گیرد.
برای عفونت ادراری چه آمپولی تزریق می شود؟
اگر باردار هستید، تب شدید دارید، یا نمی توانید غذا و مایعات مصرف کنید، پزشک شما ممکن است شما را در بیمارستان بستری کند تا درمان را با آنتی بیوتیک های وریدی (IV) برای عفونت های ادراری پیچیده آغاز کنید.
شما ممکن است به خانه برگردید و در صورتی که عفونت شما شروع به بهبود شدن می کند، درمان را با آنتی بیوتیک های خوراکی ادامه دهید.
در بیمارانی با پیلونفریت شدیدتر، افرادی با عفونت ادراری پیچیده که به فلوروکینولون آلرژی دارند، یا قادر به تحمل این دسته از داروها نیستند، با مقاومت فلوروکینولون بیشتر از ۱۰%، درمان داخل وریدی با عاملی همچون سفتریاکسون یا یک آمینوگلیکوزید، جنتامایسین یا توبرامایسین می تواند مناسب باشد.
درمان مداوم شما باید بر اساس داده های آزمایش حساسیتِ دریافت شده از آزمایشگاه باشد.
- سفتریاکسون
- جنتامایسین
- توبرامایسین
عوارض دارو برای درمان عفونت ادراری در زنان
هر آنتی بیوتیک، مسئول فهرستی از عوارض جانبی منحصر به فرد خود می باشد و این فهرست معمولاً گسترده می باشد.
حتما در مورد عوارض جانبی فردی آنتی بیوتیک های عفونت ادراری در زنان با پزشک خود صحبت کنید. با این حال عوارض جانبی وجود دارند که بدون در نظر گرفتن گروه داروها، در اکثر آنتی بیوتیک ها شایع می باشند:
۱- عفونت های مخمر واژینال یا برفک دهانی
آنتی بیوتیک ها همچنین ممکن است توازن فلور در واژن را تغییر دهند و منجر به رشد بیش از حد قارچ شود.
کاندیدا آلبیکانس یک قارچ شایع می باشد که به طور معمول به مقدار کم در واژن وجود دارد و معمولا باعث بروز بیماری یا علائمی نمی شود. گرچه، کاندیدیازیس واژن ممکن است در زمانی روی دهد که به علت درمان آنتی بیوتیکی، یک عفونت باکتریایی به وجود آید.
۲- ناراحتی شکمی (معده)
مصرف آنتی بیوتیک ها اغلب موجب ناراحتی معده همچون حالت تهوع، استفراغ، کم اشتهایی (بی اشتهایی)، درد معده یا سوزش معده (سوء هاضمه) می شوند.
اگر نیازی نباشد که آنتی بیوتیک خود را با معده خالی مصرف کنید، مصرف آنتی بیوتیک به همراه میان وعده یا وعده ی غذایی می تواند به کاهش ناراحتی معده کمک کند.
اگر دارو باعث استفراغ کردن شما می شود، فوراً با پزشک خود برای صحبت در مورد داروی جایگزین، تماس بگیرید.
۳- اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها معمولاً منجر به اسهال یا مدفوع شل می شوند. آنتی بیوتیک های با طیف گسترده همچنین می توانند فلور طبیعی روده (باکتری خوب) را از بین ببرند و منجر به رشد بیش از حد باکتری های عفونی مانند کلوستریدیوم دیفیسیل شوند.
اگر اسهال شدید، خونی یا همراه با گرفتگی عضلات شکم یا استفراغ باشد، باید با پزشک برای جایگزین کردن دارو تماس گرفت.
رایج ترین آنتی بیوتیک هایی که منجر به اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک می شوند، آموکسی سیلین –کلاوولانات، آمپی سیلین، سفالوسپورین ها، فلوروکینولون ها، آزیترومایسین و کلاریترومایسین می باشند.
سندرم استیونز جانسون (SJS)، نکرولیز اپیدرمال سمی ( TEN)
سندرم استیونز جانسون و نکرولیز اپیدرمال سمی، واکنش های دارویی آلرژیکِ نادر اما جدی می باشند. واکنش های پوستی همچون بثورات پوستی، پوسته-پوسته شدن و زخم های غشای مخاطی ممکن است روی دهد و احتمال دارد کشنده باشد.
آنتی بیوتیک هایی همچون سولفانومیدها، پنی سیلین ها، سفالوسپورین ها و فلوروکینولون ها ممکن است منجر به سندرم استیونز جانسون و نکرولیز اپیدرمی سمی شوند.
بررسی و علل درمان نازایی
دکتر شهرزاد شعبانی نیا
👩⚕️جراح و متخصص زنان و زایمان و زیبایی زنان
🔰دارای بوردتخصصی
🔰لابياپلاستی/وایتینگ
جهت کسب اطلاعات تماس (آدرس مطب، شماره تماس و …) لطفا کلیک کنید.
بدون دیدگاه