تنبلی تخمدان (پلی کیستیک)

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) اختلال هورمونی نسبتا رایجی است که موجب علائم متفاوتی در زنان در سنین باروری می شود. رایج ترین مشکل خانم های دچار این سندرم نامنظمی چرخه قاعدگی و وجود هورمون های مردانه زیاده از حد (آندروژن) است. دلیل نامگذاری این بیماری، وجود تخمدان های بزرگ شده حاوی چندین کیست کوچک (تخمدان پلی کیستیک) است. اگرچه بیشتر زنان مبتلا به این بیماری دارای تخمدان های پلی کیستیک هستند، برخی از زنان، این کیست های چندگانه را ندارند. به این سندرم همچنین سندرم اشتین لونتال نیز گفته می شود.

علت بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

دلیل اصلی سندرم تخمدان پلی کیستیک هنوز مشخص نشده است. شواهدی در رابطه با ارثی بودن این سندرم وجود دارد اگرچه هنوز هیچ جهش ژنتیکی مشخصی به عنوان علت این بیماری شناسایی نشده است. نشان داده شده است که تخمدان های زنان مبتلا به این بیماری میزان زیادی هورمون مردانه یا آندروژن تولید می کنند که منجر به نامنظمی چرخه قاعدگی و ناباروری می شود.

این سندرم با مقاومت به انسولین یا عدم توانایی تولید انسولین مرتبط است و این مورد نیز با علت ایجاد این سندرم مرتبط است.
وجود کیست های کوچک مشخصه بیماری سندرم پلی کیستیک نیستند زیرا زنانی که مبتلا به این سندرم نیستند نیز ممکن است دچار کیست تخمدان باشند. از این رو، وجود کیست ها، علت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیستند.

علائم ابتلا به بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک چه هستند؟

در زنان مختلف ممکن است همه این علائم یا تنها چند تا از آنها وجود داشته باشند.

• بی نظمی قاعدگی:این سندرم موجباختلال در چرخه قاعدگی و مشکلات قاعدگی می شود که معمولا حدود بلوغ خود را نشان می دهد. چرخه قاعدگی ممکن است در ابتدا طبیعی باشد اما بعدا نامنظم شود یا شروع خون ریزی قاعدگی به تاخیر بیفتد.
  • ناباروری: نامنظمی های قاعدگی یا پریود در سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه با عدم تخمک گذاری است، بنابراین زنان مبتلا ممکن است دچار ناباروری شوند. میل به بارداری عاملی است که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک را به مراجعه به پزشک وا می دارد.
• رشد موهای زائد:افزایش تولید آندروژن (هورمون مردانه) توسط تخمدان در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک منجر به رشد موهای زائد می شود که هیرسوتیسم نامیده ی شود. رشد موهای ضخیم و سیاه بالای لب، چانه، حول نوک سینه ها و ناحیه پایینی شکم رخ می دهد.

• نازک شدن یا ریزش مو:افزایش ریزش موی ناشی از این بیماری در میانسالی افزایش می یابد.
  • جوش:تغییرات هورمونی مرتبط با آندروژن ممکن است منجر به مشکلات پوستی مانند جوش در زنان شود. دیگر تغییرات پوستی ممکن است شامل اسکین تگ یا تیره شدن بخش هایی از پوست در ارتباط با این سندرم باشد.
  • خونریزی شدید یا غیر طبیعی:به دلیل عدم تخمک گذاری یا کاهش آن، زنان مبتلا به این سندرم، هورمون پروژسترون کمتری دارند (هورمونی که پس از تخمک گذاری در نیمه دوم چرخه قاعدگی تولید می شود). این مورد موجب افزایش ضخامت آندومتر و خونریزی واژینال شدید یا لکه بینی می شود. رشد زیاد آندومتر در غیاب تولید پروژسترون موجب افزایش خطر ابتلا به هایپرپلازی آندومتر وسرطان رحممی شود.
• افزایش وزن:افزایش وزن و مقاومت به انسولین جز علائم رایج سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند. تحقیقات نشان داده است که نیمی از زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، چاق هستند. مقاومت به انسولین همراه با میزان زیاد انسولین خون در اکثر زنان مبتلا به تنبلی تخمدان صرف نظر از چاقی یا عدم چاقی آنها، رخ می دهد. زنان مبتلا به این سندرم در خطر ابتلا به دیابت نوع دو بیشتری هستند. بسیاری از مطالعات، سطح چربی غیر طبیعی خون و افزایش پروتئین واکنشی سی را نشان داده اند که موجب افزایش ابتلا به بیماری قلبی عروقی می شود.
  • خستگی:خستگی و کاهش انرژی در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به وفور دیده شده است.
  • تغییر حالات روحی:ابتلا به بیماری تنبلی تخمدان موجب افزایش احتمال تغییر سریع حالات روحی، افسردگی و اضطراب می شود.
  • درد ناحیه لگن:درد ناحیه لگن ممکن است در حین پریود ها همراه با خونریزی شدید رخ دهد. این درد همچنین ممکن است در زمان هایی به غیر از قاعدگی نیز روی دهد.
  • سردرد: تغییرات هورمونی ممکن است موجب سردرد شوند.
  • مشکلات خواب:زنان مبتلا به بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب مشکلاتی در رابطه با بی خوابی یا کم خوابی دارند. عوامل بسیاری وجود دارند که می توانند بر خوابیدن تاثیر بگذارند اما سندرم تخمدان پلی کیستیک با اختلال خوابی به نام آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب مرتبط است که تنفس در زمان های کوتاهی در طی خواب قطع می شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بهتر است که در صورت بی نظم قاعدگی یا تاخیر مکرر در قاعدگی، رشد موهای زائد، دشواری در بارداری یا مشاهده هر یک از علائم مشکل ساز این سندرم به پزشک مراجعه شود.

روش های تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک

در حالی که تشخیص این سندرم با علائم مشخصه ای قابل انجام است، تعدادی آزمایش می توانند این تشخیص را تایید کنند و بیماری های دیگر مسئول علائم شما را کنار بگذارند.
آزمایشات خون برای اندازه گیری هورمون های مردانه مانند DHEA و تستوسترون و همچنین هورمون های گونادوتروپینی (هورمون هایی که در مغز برای کنترل تولید هورمون ها در تخمدان تولید می شوند) به کار می روند. میزان هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید و غدد فوق کلیوی نیز ممکن است برای کنار گذاشتن دیگر دلایل ایجاد کننده علائم بررسی شوند.

اگرچه یافتن کیست در تخمدان تشخیص قطعی سندرم تخمدان پلی کیستیک نیست، بسیاری از زنان دارای کیست، دچار بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند. باید به یاد داشت که وجود کیست در زنان بدون این بیماری نیز رایج است. روش های عکس برداری مانند سونوگرافی می تواند به طور مطمئنی نشان دهنده وجود کیست در تخمدان ها باشد. سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصویری از تخمدان ها استفاده می کند؛ این روش هیچ تششع یا مایع رنگی تزریقی ندارد و بنابراین هیچ ریسکی برای بیمار در برندارد. در برخی موارد، به ویژه اگر احتمال وجود تومور تخمدان یا غدد فوق کلیوی وجود داشته باشد، ممکن است عکس برداری سیتی اسکن یا ام آر آی توصیه شود.

درمان های پزشکی تنبلی تخمدان

قرص های ضد بارداری و دیگر دارو ها می توانند به تنظیم چرخه قاعدگی و درمان علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک مانند رشد زائد موها و جوش های پوستی کمک کنند.

داروهای ضد بارداری
مصرف روزانه استروژن و پروژستین می توانند تعادل هورمونی طبیعی را باز گردانند، تخمک گذاری را تنظیم کنند و علائمی مانند رشد موهای زائد را کاهش دهند و فرد را در برابر ابتلا به سرطان آندومتر (رحم) محافظت کنند.

متفورمین
متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت نوع دو به کار می رود و همچنین سندرم تخمدان پلی کیستیک را با بهبود میزان انسولین درمان می کند.
مصرف متفورمین همراه با تغییرات در رژیم غذایی و ورزش موجب کاهش وزن، کاهش قند خون و بازگرداندن چرخه قاعدگی طبیعی بهتری به نسبت تنها تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش می شود.

کلومیفن سیترات
این دارو در درمان ناباروری کاربرد دارد و به زنان دچار تنبلی تخمدان در باردار شدن کمک می کند. با این وجود ریسک چندقلو زایی را افزایش می دهد.

داروهای رفع موهای زائد
درمان هایی برای خلاص شدن از دست موهای زائد یا متوقف سازی رشد آنها وجود دارد. کرم وانیکا دارویی است که برای کاهش رشد موهای زائد به کار می رود. لیزر موهای زائد نیز می تواند برای متوقف سازی رشد موهای زائد صورت و بدن شما مفید باشد.

جراحی
جراحی گزینه ای برای بهبود باروری در صورتی است که دیگر روش های درمانی تاثیری نداشته باشند. سوراخ کردن تخمدان شیوه ای است که سوراخ های کوچکی درون تخمدان با لیزر یا سوزن نازکی انجام می شود تا روند تخمک گذاری فرد به حالت طبیعی بازگردد.

تنبلی تخمدان (پلی کیستیک)

دکتر شهرزاد شعبانی نیا

👩‍⚕️جراح و متخصص زنان و زایمان و زیبایی زنان
🔰دارای بوردتخصصی⁣
🔰لابياپلاستی/وایتینگ

جهت کسب اطلاعات تماس (آدرس مطب، شماره تماس و …) لطفا کلیک کنید.